උම්මග්ග ජාතකය

මියුළු නුවර යවමැදුම් ගමෙහි සිරිවඩ්ඪන හා සුමනා දෙපලගේ පුතු ලෙස උපත ලද මහෞෂධ කුමාරයා කුඩා කල සිට ම නොයෙක් ප්‍රශ්න විසඳීමෙහි සමත් නුවණකින් යුතු වූවේ ය. එනිසා ම මියුළු නුවර පුරා කුමරාගේ නම ප්‍රසිද්ධ විය. රජතුමා තම උපදේශක තනතුරකට මේ කුමරා පත්කර ගැනීමට ගත් උත්සාහය වැළැක්වීමට රජුගේ පඬිවරු සතර දෙනා උපාය උපක්‍රම යෙදූහ. කුමරාගේ නුවණ පරීක්ෂා කිරීම පිණිස වේදේහ රජතුමා විවිධාකාර ප්‍රශ්න විසඳා එවන ලෙසට යවමැදුම් ගම වැසියනට දන්වා යැවූහ. එම සියලු ප්‍රශ්න උපාය කුසලතාවෙන් යුතු ව මහෞෂධ කුමරු විසින් විසඳූ ආකාරය උම්මග්ග ජාතකය තුළ අන්තර්ගත ය. මෙම පාඩමේ දී දණ්ඩක ප්‍රශ්නය සහ වැලියොත් ප්‍රශ්නය මහෞෂධ කුමරා විසඳූ ආකාරය දක්වා ඇත. අපට ද ජීවිතයේ අත්දකින්නට ලැබෙන විවිධාකාර ප්‍රශ්න ගැටලු හමුවේ මහෞෂධ කුමරු සේ නුවණින් විමසා බලා සාර්ථක ව ඒවා විසඳා ගැනීමට හැකි බව සැලකිය යුතු ය.

මහෝෂධ පඬිතුමාගේ බුද්ධි මහිමය විවරණය කොට දක්වනු පිණිස දාහතරවන සියවසේදී කුරුණෑගල රජ කළ හතරවන පරාක්‍රමබාහු රජු දවස වීරසිංහ පතිරාජ ඇමතිවරයා ගේ අනුග්‍රහයෙන් බහු කර්තෘ මණ්ඩලයක් විසින් කුරුණෑගල යුගයේදී සිංහලයට නගන ලද පන්සිය පනස් ජාතක පොතේ එන දීර්ඝ ම ජාතක කතාව උම්මග්ග ජාතක යයි. මෙහි ප්‍රධාන චරිතය වන මහෝෂධ පඬිතුමාගේ උපාය කෞෂල්‍ය හේතුවෙන් වේදේහ රාජ්‍ය ආරක්ෂා වූ ආකාරය පැහැදිලි ව පෙනේ. කේවට්ට බමුණා විසින් යෝජිත පරිදි චූලනී බ්‍රහ්මදත්ත රජු උපක්‍රමශීලීව එක් සියයක් රාජධානිය යටත් කර ගත්තද මියුලු නුවර යටත් කරගත නොහැකි විය. එයට හේතුව මහෝෂධ මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ උපාය කෞෂල්‍ය යයි. තමා සමග එකම දවසේ උපන් දහසක් යෝධයන් එක් සියයක් රාජධානිවලට යවා එම රජු හා මිත්‍රව සියලු තොරතුරු තමන්ට දන්වා එවන්නට සැලසුම් කළ නිසා බ්‍රහ්මදත්ත රජු රජුගේ ආක්‍රමණ ක්‍රියාවලින් ගැන එසැනින් තොරතුරු ලබා ගැනීමට මහෝෂධ පඬිතුමා ට හැකිවිය.